فروشگاه فایل

دانلود پایان نامه ارشد بررسي امكان كاربرد سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول:‌كليات تحقيق

1ـ1ـ مقدمه............................................................................................ 1

2ـ1ـ موضوع تحقيق................................................................................ 2

3ـ1ـ تشريح و بيان موضوع............................................................................ 3

4ـ1ـ اهميت موضوع تحقيق.......................................................................... 4

5ـ1ـ هدف و علت انتخاب موضوع.............................................................. 5

6ـ1ـ فرضيه هاي تحقيق.............................................................................. 6

7ـ1ـ قلمرو تحقيق................................................................................ 7

8ـ1ـ جامعه ي آماري................................................................................ 7

9ـ1ـ خلاصه ي فصل................................................................................ 8

10ـ1ـ تعاريف واژه ها و اصطلاحات............................................................ 8

فصل دوم: ادبيات و مباني نظري تحقيق

1ـ2ـ گفتار اول: مفاهيم حسابداري و حسابداري سنتي

1ـ1ـ2ـ مقدمه...................................................................................... 10

2ـ1ـ2ـ تاريخچه ي حسابداري................................................................... 11

3ـ1ـ2ـ حسابداري از ديدگاه هاي گوناگون.................................................. 12

4ـ1ـ2ـ حسابداري به عنوان يك سيستم اطلاعاتي............................................ 13

5ـ1ـ2ـ تعريف حسابداري بهاي تمام شده........................................................... 15

6ـ1ـ2ـ عوامل موثر بر سيستم حسابداري بهاي تمام شده..................................... 21

7ـ1ـ2ـ دلايل استفاده از سربار جذب شده به جاي سربار واقعي............................................. 23

8ـ1ـ2ـ تخصيص هزينه هاي دواير خدمات پشتيباني........................................... 27

2ـ2ـ گفتار دوم : سيستمهاي هزينه يابي نوين ( ابزارهاي نوين در مديريت هزينه )

1ـ2ـ2ـ مقدمه................................................................................................ 35

2ـ2ـ2ـ حسابداري مديريت........................................................................ 35

3ـ2ـ2ـ هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC)...................................................... 39

2ـ3ـ2ـ2ـ تاريخچه ي هزينه يابي بر مبناي فعاليت..................................................... 40

1ـ2ـ3ـ2ـ2ـ نخستين نسل سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت................................................ 41

2ـ2ـ3ـ2ـ2ـ دومين نسل سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت ................................................. 45

3ـ2ـ3ـ2ـ2ـ سومين نسل سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت ................................................ 46

4ـ2ـ3ـ2ـ2ـ چهارمين نسل سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت ............................................. 49

3ـ3ـ2ـ2ـ هزينه يابي بر مبناي فعاليت براي كمك به تصميمات مديريت ................................ 50

4ـ3ـ2ـ2ـ تمركز براي فعاليت ............................................................................ 51

5ـ3ـ2ـ2ـ بازتاب صحت در استعمال منابع ..................................................... 51

6ـ3ـ2ـ2ـ گرايش هزينه تحت روش (ABC) .................................................................... 52

7ـ3ـ2ـ2ـ سطوح فعاليت در سيستم (ABC) ..................................................... 52

8ـ3ـ2ـ2ـ رديابي هزينه در سيستم (ABC) ....................................................... 56

9ـ3ـ2ـ2ـ طراحي سيستم هزينه يابي بر مباي فعاليت ......................................... 58

10ـ3ـ2ـ2ـ مزايا و محدوديتهاي هزينه يابي بر مبناي فعاليت .......................................... 64

11ـ3ـ2ـ2ـ مقايسه ي سيستم سنتي با سيستم (ABC) ...................................... 65

3ـ2ـ گفتار سوم: ويژگيهاي صنعت تراكتور سازي ايران

1ـ3ـ2ـ تاريخچه مختصر شركت تراكتور سازي ايران............................................ 67

2ـ3ـ2ـ هزينه يابي بر مبناي فعاليت در صنعت تراكتور سازي ايران............................ 68

3ـ3ـ2ـ كاربرد هزينه يابي بر مبناي ................................. 69

4ـ2ـ گفتار چهارم: تحقيقات انجام شده در زمينه سيستم حسابداري هزينه يابي برمبناي فعاليت

1ـ4ـ2ـ پيشينه تحقيق ...................................................................................... 73

5ـ2ـ تعاريف واژه ها و اصطلاحات............................................................. 75

فصل سوم: متدولوژي تحقيق

1ـ3ـ روش تحقيق............................................................................................... 76

2ـ3ـ اهداف ....................................................... 76

3ـ3ـ فرضيات تحقيق........................................................................................ 77

4ـ3ـ جامعه ي آماري................................................................................... 78

5ـ3ـ ابزار اندازه گيري و روشهاي جمع آوري اطلاعات.................................. 79

6ـ3ـ اعتبار و روائي ابزار اندازه گيري............................................................ 80

7ـ3ـ روش آماري..................................................................................... 81

فصل چهارم: آزمون فرضيات و تجزيه و تحليل داده ها

1ـ4ـ مقدمه:.......................................................................................... 83

2ـ4ـ ارائه جدول و تلخيص اطلاعات ....................................................... 84

3ـ4ـ تجزيه و تحليل فرضيات و سئوالات پرسشنامه .......................................... 86

فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادهاي تحقيق

1ـ5ـ نتيجه گيري ....................................................... 128

2ـ 5ـ پيشنهادات پژوهش................................................................................... 129

3ـ 5ـ پيشنهاد براي تحقيقات آتي ................................................................. 130

4ـ5ـ محدوديتهاي تحقيق ............................................................................ 130

فصل ششم: جداول و پيوستها

1ـ6ـ اطلاعات پرسشنامه

2ـ6ـ جداول و نمودار مقايسه اي شركتهاي تراكتور سازي

3ـ6ـ جدول آزمون آلفاي كرونباخ

جدول 1ـ4ـ ارائه سئوالات به تفكيك فرضيه........................................................ 84

جدول 2ـ4ـ ارائه سئوالات به تفكيك فرضيه......................................................... 85

جدول 3ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (1)..................................................... 88

جدول 4ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (2)........................................................ 89

جدول 5ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (3)........................................................ 90

جدول 6ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (1)........................................ 91

جدول 7ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (4).................................................... 93

جدول 8ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (5)................................................... 94

جدول 9ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (6)............................................... 95

جدول 10ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (7).................................................. 96

جدول 11ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (2)........................................ 97

جدول 12ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (8)........................................... 99

جدول 13ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (9)..................................................... 100

جدول 14ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (10)................................................... 101

جدول 15ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (3)........................................... 102

جدول 16ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (11).................................................. 104

جدول 17ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (12)................................................ 105

جدول 18ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (13)................................................... 106

جدول 19ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (4)........................................ 107

جدول 20ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (14)................................................... 109

جدول 21ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (15)................................................. 110

جدول 22ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (16).............................................. 111

جدول 23ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (5)...................................... 112

جدول 24ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (17)................................................... 114

جدول 25ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (18)................................................ 115

جدول 26ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (19)................................................. 116

جدول 27ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (6)......................................... 117

جدول 28ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (23)................................................ 119

جدول 29ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (24).................................................. 120

جدول 30ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (7).......................................... 121

جدول 31ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (20)...................................................... 123

جدول 32ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (21).................................................. 124

جدول 33ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (22).................................................... 125

جدول 34ـ4ـ جدول تركيبي مربوط به فرضيه شماره (8)............................................. 126

نمودار 1ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (1)..................................................... 88

نمودار 2ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (2) ....................................................... 89

نمودار 3ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (3) ........................................................ 90

نمودار 4ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (4) ...................................................... 93

نمودار 5ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (5) ..................................................... 94

نمودار 6ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (6) ................................................... 95

نمودار 7ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (7) ..................................................... 96

نمودار 8ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (8) ........................................................ 99

نمودار 9ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (9) .................................................... 100

نمودار 10ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (10) ............................................. 101

نمودار 11ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (11) ............................................ 104

نمودار 12ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (12) .................................................... 105

نمودار 13ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (13) .................................................... 107

نمودار 14ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (14) ................................................... 109

نمودار 15ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (15) ................................................... 110

نمودار 16ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (16) ................................................... 111

نمودار 17ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (17) ............................................... 114

نمودار 18ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (18) ............................................... 115

نمودار 19ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (19) .............................................. 116

نمودار 20ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (20) ................................................ 119

نمودار 21ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (21) ............................................... 120

نمودار 22ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (22) ............................................... 123

نمودار 23ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (23) .................................................. 124

نمودار 24ـ4ـ توزيع درصد و فراواني سئوال (24) ................................................. 125

مقدمه

حسابداري بهاي تمام شده[1] داراي پيشينه اي بيش از سه قرن است، اما عصر حسابداري بهاي تمام شده به شكل مدون در سال 1885 آغاز شد.

در آستانه قرن بيستم انجمن مهندسين محاسب آمريكا متعاقب ترويج اصول مديريت علمي، علاقه وافري به حوزه حسابداري بهاي تمام شده نشان داد كه باعث گسترش اين رشته شد. آثار الكساندر هميلتون چرچ در مورد سربار توليد در همين دوره، باعث توسعه بيشتر درك عمومي از عوامل هزينه گرديد.

در دهه هاي1920 تا 1950 موضوعاتي از قبيل بودجه بندي[2]، هزينه يابي استاندارد، [3]، مفاهيم ظرفيت و هزينه يابي متغير[4] وارد مباحث حسابداري شد. هزينه يابي مستقيم[5] مهمترين تحول از تحولات مختلف دهه هاي 1950 تا 1980 بود. در دهه 1960 اصطلاح حسابداري مديريت رفته رفته جايگزين حسابداري بهاي تمام شده شد. در دهه 1990 حسابداري بهاي تمام شده جزئي از حسابداري مديريت محسوب مي شد. ضعفها و كاستي هاي هزينه يابي جذبي منجر به معرفي هزينه يابي بر مبناي فعاليت، توسط پرفسورجانسون و پرفسور كاپلان شد. آنان در كتابي بنام اطلاعات نامربوط: ظهور و سقوط حسابداري مديريت[6] فعاليتها را منشاء ايجاد هزينه دانستند و پيشنهاد كردند محصولات )يا مشتريان) به ميزان استفاده از فعاليتها، بايستي هزينه هاي مربوط را متحمل شوند. معرفي سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت[7] به ارائه سيستم مديريت بر مبناي فعاليت و همچنين بودجه ريزي بر مبناي فعاليت منجر گرديد.

سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت، مهمترين نياز واحدهاي اقتصادي، يعني اطلاعات صحيح و طبقه بندي شده را آنچنان تدارك مي كند كه امكان بهبود دائمي و دسترسي به كيفيت جامع[8] را تسهيل نمايد. اين سيستم به جاي پرداختن به عوارض، نشانه ها و معلول، به علت وقايع مي پردازد و علت ايجاد هزينه و توليد فعاليت را كالبدشكافي مي كند. اگر فعاليتي داراي فلسفه توجيهي، متقاضي و حتي ارزش افزوده نباشد، زمينه حذف، تعديل يا بهبود آن را فراهم مي كند. در حالي كه چنين خواصي در سيستمهاي بهاي تمام شده اي كه حول محور واحدهاي سازماني، مراحل توليد )نه فعاليتها) طراحي شده است، موجود نيست. طبقه بندي هزينه ها به مستقيم و غيرمستقيم و رويارويي با مقادير متنابهي به عنوان هزينه سربار كه تسهيم آنها به نحو صحيح اگر غيرممكن نباشد، بسيار دشوار است، تنها يكي از دلايل اين امر است. موجب و دليل بهتر، نحوه ي نگاه به كليت پديده هاست كه در هزينه يابي بر مبناي فعاليت داراي تفاوتي ماهوي با ساير سيستمهاي رقيب و سنتي است.

بهره گيري از سيستم مديريت و هزينه يابي بر مبناي فعاليت، فرصتهاي كلاني را براي خلاقيت، نوآوري، نوسازي و پيشرفت در سطوح مختلف واحدهاي اقتصادي فراهم مي آورد. براي باقي ماندن در صحنه ي رقابت و توسعه و رشد واحد اقتصادي بايد به گونه اي عمل شود كه هر كار در اولين مرتبه، به بهترين وجه انجام شود. براي تحقق اين منظور كليه اجزاي فرايندها، اعم از برنامه ريزي، هماهنگي، اجرا، نظارت و بازخورد، بايستي در هماهنگي با سيستم حسابداري نمايي شده قرار گيرد.

سيستمهاي مديريت و هزينه يابي در يك راستا و بر مبناي فعاليت طراحي مي شوند. فعاليتها در قلب سيستم حسابداري مديريت قرار دارند. تجزيه و تحليل واحد اقتصادي براساس فعاليتها، امكان ارتباط سطوح مختلف سازماني به نحوي كه براساس برنامه ها، هر واحد بتواند اقدام مورد نظر را انجام دهد، فراهم مي آورد، دستيابي به اهداف را تسهيل مي نمايد، محركها و منشاء هزينه و فعاليت را شناسايي مي كند و لذا فرايند بهبود و پيشرفت مستمر و سيستمهاي پيشيباني تصميم گيري را تقويت مي نمايد.[9]

2-1- موضوع تحقيق

موضوع مورد بررسي در اين تحقيق عبارت است از » بررسي امكان كاربرد سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) در صنعت تراكتور سازي ايران« كه در ادامه به تشريح و بيان آن پرداخته شده است.

3-1- تشريح و بيان موضوع

امروزه بسياري از شركتها به منظور ادامه بقاء در بازارهاي رقابتي كه با تغييرات سريع تكنولوژي همراه است ناگزيرند با استفاده از روش هاي نوين در جهت بهبود مستمر كيفيت و كنترل و كاهش بهاي تمام شده محصولات خود بكوشند.

در چنين شرايطي شركتهاي بسياري در حال تغيير و تحول در سيستم هاي اطلاعاتي خود و دوري جستن از سيستم هاي سنتي و حركت به سوي مديريت هزينه ها[10] با ديدگاه كنكاش گرايانه هستند. جدي شدن بحث رقابت در صنايع ايجاب مي كند كه به بحث كنترل هزينه ها نگاه جدي تري به عمل آيد.

كيفيت[11] به عنوان پيش شرط و بليط ورود به ميدان رقابت جهاني نقش مهمي را ايفا مي كند. مشتريان به دنبال قيمت پايين تر، تأمين كنندگان به دنبال قيمت بالاتر، اتحاديه هاي كارگري به دنبال دستمزدهاي زيادتر و سها مداران به دنبال سهم بيشتري هستند. رقابت براي توليد محصولي بهتر با خصوصياتي مطلوبتر و قيمتي پايين تر صورت مي گيرد. موفقيت تجاري به نحوه ي مديريت تمام اين عوامل و ديگر عوامل دخيل، بستگي دارد.

سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت توليدي، فعاليتهاي عمده ي فرايند توليد را شناسايي و سپس در يكي از چهار طبقه زير طبقه بندي مي كند:

الف) فعاليتهاي سطح واحد محصول

ب) فعاليتهاي سطح دسته محصول

ج) فعاليتهاي سطح محصول

د) فعاليتهاي سطح كارخانه

هزينه هاي سه طبقه اول از فعاليتها، با استفاده از محركهاي فعاليت كه تابع گرايش و تغييرپذيري هزينه هاي مورد تخصيص است. به محصولات تخصيص داده مي شود، اما هزينه هاي فعاليتهاي سطح كارخانه به عنوان هزينه هاي دوره تلقي شده يا بر مبناي اختياري [12] به محصولات تسهيم مي شود.[13]

هزينه يابي بر مبناي فعاليت را مي توان بسط تكامل يافته اي از روش تخصيص دو مرحله اي هزينه تلقي كرد كه شالوده ي سيستمهاي نوين حسابداري بهاي تمام شده است. در مرحله اول اين روش، هزينه هاي غيرمستقيم منابع به مخازن هزينه[14] تخصيص مي يابد و در مرحله دوم، هزينه هاي انباشته شده در مراكز هزينه[15] به محصولات)يا به ساير موضوعات هزينه) تخصيص داده مي شود. تخصيص معمولاً براي ارزيابي عملكرد مدير مسئول مركز هزينه و براي تعيين بهاي تمام شده ي محصولات بكار مي رود.

4-1- اهميت موضوع تحقيق

با توجه به اينكه درصد بسياربالايي از مديران امور مالي سازمانها و شركتهاي كشور ما از سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) هيچگونه اطلاعي ندارند و از طرفي تعيين قيمت فروش متأثر از قيمت تمام شدهمي باشد و كاملاً منطقي است كه براي فروش يك محصول مدير نياز به داشتن هزينه ي تركيبات بكار رفته در محصول داشته باشد.

مديران به هزينه هاي صحيح براي تصميمات استراتژيك در مورد محصول مانند طراحي توليد و بازاريابي دارند. هر تصميم استراتژيك مانند كنكاشي در مورد طرح جديد محصول، معرفي محصول جديد و تلاشي جهت بازاريابي محصول يا خط توليد، متأثر از هزينه و سودآوري مورد انتظار محصول خواهد بود. بالعكس اگر به نظر برسد كه سودآوري محصول كاهش مي يابد، مسئله توقف مطرح مي شود.

هزينه هاي محصول نقش مهمي را در تعيين قيمت، بخصوص در مورد محصولات سفارشي كم فروش و بدون قيمت بازار ايفا مي نمايد.

اطلاعات ناصحيح مي تواند باعث شود شركت از استراتژي نامناسب و بدون سودآوري پيروي كند، هزينه هاي صحيح شانس تصميم گيريهاي غلط را كاهش مي دهند.

مديران از سيستم هزينه يابي محصول به اطلاعاتي در سطوح فعاليت نياز دارند تا بتوانند بهبود مداوم را رهبري كنند. هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) حاصل طبيعي محيط رقابتي و پيچيده امروزي است و با توجه به شرايط اقتصادي موجود كه در بعضي از بخش ها منجر به فراواني توليد نسبت به تقاضا شده است، به منظور كمك به مديران در چنين شرايط رقابتي، اين اميد هست كه با اجرا نمودن سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت در عمل به قيمت تمام شده ي واقعي تري دست يافته تا هم به مديران در اتخاذتصميمات صحيح كمك موثري شده باشد و هم به جامعه علمي و دست اندركاران امور مالي سازمانهاي كشورمان آگاهي بيشتري نسبت به سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت داده شده باشد.

صنعت تراكتورسازي ايران به عنوان يكي از مهمترين محورهاي حركت به سمت توسعه و شكوفايي كشور كه با مسائل پيچيده ورود و بكارگيري تكنولوژي هاي جديد روبروست، از اين واقعيت به دور نيست. لذا هر گونه تلاش در شناسايي و بكارگيري سيستم هاي مديريتي نوين در شرايط كنوني اقتصاد ايران مي تواند گامي به سمت توسعه و پيشرفت كشور باشد.

5-1- هدف و علت انتخاب موضوع

يكي از اهداف اساسيسيستم حسابداري بهاي تمام شده، تهيه اطلاعات صحيح مربوط به بهاي تمام شده محصول است. زيرا يك واحد تجاري وقتي از هزينه هاي توليد محصول خود اطلاع در دست داشته باشد، مي تواند فعاليت خود را برروي سودآورترين تركيب توليد متمركز نموده و از فعاليت هاي غير سود ده جلوگيري نمايد.

سيستم هاي مرسوم هزينه يابي در اين خصوص داراي ضعف هايي هستند. زيرا زمانيكه محصولات توليدي متنوع اند، سيستم هاي مرسوم هزينه يابي، قيمت تمام شده ي محصول را غيرواقعي گزارش مي نمايند. خصوصاً تنوع در اندازه محصول و تعداد توليد در هر دسته، دقت در محاسبه قيمتتمام شده را تحت تأثير قرار مي دهد. هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) همچنين اطلاعات مفيدتري براي تصميم گيري در صنايع خدماتي كه دامنه ي خدمتشان متنوع است فراهم مي نمايد. اگر محصولات توليدي يا خدماتي خصوصيات مشابهي داشته باشند، هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) بطور معقول هزينه ها را دقيق تعيين مي كند. هدف استراتژيك (ABC) فراهم نمودن اطلاعات مفيد از جنبه هزينه و سودآوري به منظور تصميم گيري در مورد مناسب ترين قيمت، تركيب مناسب محصولات، و » بهبود عملياتي« از طريق تمركز بر عوامل ايجاد »فعاليت ها و عوامل هزينه« است.

هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) در مقايسه با هزينه يابي سنتي بر مبناي حجمبر آورد صحيح تري از هزينه محصول بدست مي دهد. استفاده از هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) به تنهايي منجر به سودآوري بيشتري نمي شود، مديريت از اطلاعاتي كه(ABC) در اختيارش قرار مي دهد براي تصميم گيري در مورد تركيب بهينه محصولات استفاده مي كند، اين عملكرد مديريت است كه منجر به نتايج رضايت بخشي مي شود.

هدف اصلي تحقيق حاضر "بررسي عوامل مؤثر بر امكان بكارگيري سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت در صنعت تراكتور سازي ايران" مي باشد.

6ـ1ـ فرضيات تحقيق:

فرضيه اصلي:

- اجراي سيستم هزينه يابي برمبناي فعاليت(ABC) در صنعت تراكتورسازي امكان پذير است.

فرضيات فرعي:

1- در صنعت تراكتورسازي ايران سهم سربار توليد بالاست.

2- در صنعت تراكتورسازي ايران پيچيدگي توليد محصولات وجود دارد.

3- در صنعت تراكتورسازي ايران تنوع توليد محصولات وجود دارد.

4- در صنعت تراكتورسازي ايران تنوع حجم توليد محصولات وجود دارد.

5- در صنعت تراكتورسازي ايران تنوع اندازه فيزيكي توليد محصولات وجود دارد.

6- در صنعت تراكتورسازي ايران پيچيدگي مواد اوليه مصرفي وجود دارد.

7- در صنعت تراكتورسازي ايران سهم موجودي كالاي ساخته شده و نيم ساخته در پايان دوره قابل توجه است.

8- در صنعت تراكتورسازي ايران امكان شناسايي انباره هاي هزينه و عوامل موجد هزينه وجود دارد.

7-1- قلمرو تحقيق

قلمرو مكاني تحقيق: مراكز توليد، پشتيباني توليد و ديگر واحدهاي غيرتوليد پشتيباني كننده در شركتهاي زير مجموعه صنعت تراكتورسازي ايران مي باشد.

8ـ1ـ جامعه ي آماري

جامعه ي آماري عبارت است از مجموعه ي كامل اندازه هاي ممكن يا اطلاعات ثبت شده از يك صفت كيفي در مورد واحدهايي كه مي خواهيم استنباط هايي راجع به آنها صورت گيرد. جامعه، پارامترهاي آماري تحقيق است و منظور از عمل گرد آوري داده ها استخراج نتايجي درباره ي جامعه مي باشد.

جامعه ي آماري اين پژوهش شركتهاي زير مجموعه ي صنعت تراكتور سازي ايران (شركت مادر) مي باشد كه در جدول زير اسامي اين شركتها قيد شده است

شركت تراكتور سازي ايران ـ سهامي عام

نام شركتهاي زير مجموعه شركت تراكتور سازي ايران

رديف

شركت موتورسازان تراكتورسازي

1

شركت ريخته گري تراكتورسازي

2

شركت ماشين آلات صنعتي تراكتورسازي

3

شركت آهنگري تراكتور سازي

4

شركت تراكتورسازي اروميه

5

شركت تراكتورسازي كردستان (سنندج )

6

9-1-خلاصه فصل

در اين فصل به طرح،تشريح و بيان موضوع، اهميت موضوع و هدف و علت انتخاب موضوع تحقيق پرداخته شد و همچنين قلمرو،فرضيه ها و جامعه اماري تحقيق بيان گرديد.

10ـ1ـ تعاريف واژه ها و اصطلاحات

هزينه يابي بر مبناي فعاليت:Activity Based cost

«هزينه يابي بر مبناي فعاليت، روش حسابداري بهاي تمام شده براي تخصيص هزينه منابع به موضوعات هزينه بر مبناي فعاليت هاست، اين رويكرد ارتباط علي بين محركهاي هزينه ،منابع وفعاليتها را شناسايي مي كند»[16]

حسابداري بهاي تمام شده :Cost Accounting

«حسابداري بهاي تمام شده به عنوان يك رشته از رويه ها و قواعد منظم براي ثبت و گزارش كردن اندازه گيريهاي مرتبط با هزينه هاي ساخت كالاها و ارائه خدمات به شكل تفضيلي ، تعريف شده است»[17]

حسابداري مديريت[18]:Management Accounting

(( فرايند شناسايي ، اندازه گيري ، گرد آوري ، تهيه ، تفسير و انتقال آن گروه از اطلاعات مالي و ساير اطلاعات كمي تعريف كرد كه توسط مديريت به منظور برنامه ريزي، كنترل و ارزيابي عمليات در داخل يك واحد اقتصادي مورد استفاده قرار مي گيرد»

فعاليتهاي سطح واحد محصول :Unit-level Activities

«اين نوع فعاليتها، فعاليت هايي هستند كه براي هر يك از واحد هاي محصول بايد انجام شود»

فعاليتهاي سطح دسته محصول :Batch-Level Activities

«اين قبيل فعاليتها براي يكا يك واحدهاي محصول انجام نمي شود بلكه براي گروهي از محصولات انجام مي پذيرد»

فعاليتهاي سطح محصول :Product-Level Activities

«اين طبقه شامل فعاليتهايي است كه براي پشتيباني تمامي خطوط توليد ضروري است اما لزوما هنگام توليد گروه تازه اي از محصولات يا محصولي جديد انجام نمي شود»

فعاليتهاي سطح كارخانه : Facility- Level Activities

«اين قبيل فعاليتها، فعاليتهايي هستند كه در سطح امكانات و تسهيلات انجام مي شود و براي انجام فرايند كلي توليد ضرورت دارد»

پيچيدگي مواد اوليه

منظور از پيچيدگي مواد اوليه اين است كه براي توليد يك قطعه خاص بايستي از چندين نوع مواد اوليه كه ميزان هر كدام نيز مشخص است و اينكه هر كدام در چه مرحله اي از فرآيند توليد بايد افزوده شود استفاده مي گردد.

عامل ايجاد هزينه (محرك هزينه) Cost Driver

يك مقياس كمي جهت بيان تعداد دفعات مصرف فعاليت در يك مركز هزينه است مثلاً تعداد دفعات جابجايي مواد, تعداد دفعات تنظيم ماشين آلات و...

1-2- گفتاراول : مفاهيم حسابداري و حسابداري سنتي

1-1-2- مقدمه

امروزه سازمان ها، اعم از كوچك و بزرگ، درگير موقعيت هاي به مراتب پيچيده تر از گذشته اند. موضوعاتي نظير رقابت فشرده در بازار، نوسانات اقتصادي، بحران هاي روزمره در روابط بين المللي، پيشرفت سريع تكنولوژي در اغلب زمينه ها، حساسيت بيش از پيش عامل انساني در سازمان و بسياري از مسايل ديگر، اداره ي سازمانها را بسيار دشوارتر از گذشته كرده است. مديريت از وضع » يك تصميم براي يك عمر« به وضع »يك تصميم براي يك روز« بعضاً تغيير موضوع داده است. به جرأت مي توان گفت مديران سازمانهاي بزرگ اقتصادي، پنجاه سال پيش از اين به مراتب با تصميمات ساده تري نسبت به آنچه امروز اتخاذ مي كنند. مواجه بوده اند.